Badanie Dopplera kończyn dolnych służy do oceny przepływu krwi w tętnicach lub żyłach.
Istnieje szereg wskazań do wykonania go, a jednymi z głównych są żylaki i choroba zatorowo-zakrzepowa.
Badanie Dopplerowskie jest nieinwazyjne i bezbolesne, a przy tym bardzo dokładne.

Badanie Dopplera kończyn dolnych pozwala wykryć poważne zaburzenia w obrębie naczyń, które determinują prawidłowe ukrwienie nóg.
Jest podstawą do podjęcia decyzji dotyczącej leczenia schorzeń naczyń nóg.
Jakie objawy powinny skłonić do wykonania USG Doppler kończyn dolnych?
Jak przebiega badanie i czy wymaga specjalnego przygotowania?

Co to jest Doppler kończyn dolnych?

Badanie Dopplerowskie to rodzaj badania ultrasonograficznego. Głowica aparatu USG wysyła falę ultradźwiękową, która przenika ciało. Fala odbija się od okolicznych tkanek i wraca do głowicy. Odbierany przez nią sygnał przekazywany jest do aparatu USG, który rejestruje częstotliwości fali i przedstawia je w formie graficznej. Badanie USG Doppler umożliwia ocenę kierunku i prędkości przepływu krwi, więc stanu i funkcjonalności naczyń nóg – obrazuje nawet bardzo małe tętnice i żyły. Badanie Dopplerowskie jest bezbolesne i nieszkodliwe dla pacjenta, w związku z tym może być bez obaw wielokrotnie powtarzane.

Na czym polega badanie Dopplera kończyn dolnych?

Na początku badania Dopplerowskiego pacjent proszony jest o odsłonięcie kończyn – rozebranie się od pasa w dół, pozostając w bieliźnie. Badanie wykonuje się na odcinku od pachwin do kostek, w pozycji leżącej na plecach i brzuchu, a czasem w pozycji siedzącej bądź stojącej. Po zajęciu odpowiedniej pozycji przez pacjenta lekarz przykłada do skóry głowicę, na którą wcześniej aplikuje specjalny żel (czasami też na nogi chorego). Robi to w celu uzyskania pełnego kontaktu głowicy ze skórą i usunięcia pęcherzyków powietrza, które mogą zaburzyć obrazowanie. Lekarz przesuwa głowicę po skórze z różnym naciskiem, w zależności od tego, jak głęboko położone są obrazowane struktury. W czasie badania pacjent może usłyszeć szum lub buczenie – dźwięki te odzwierciedlają przepływ krwi w naczyniach.

 Badanie trwa zazwyczaj od 15 do 30 minut. Zaleca się wykonanie badania obu kończyn dolnych, aby jeszcze dokładniej ocenić istniejące zmiany. Po zakończeniu badania pacjent może z powodzeniem wrócić do codziennych aktywności. Wynik otrzymuje się od razu po badaniu. Ma postać wydruku z USG i krótkiego opisu tekstowego.

 

USG Doppler – przygotowanie do badania

Badanie Dopplera kończyn dolnych nie wymaga od pacjenta wcześniejszego specjalnego przygotowania czy zmiany nawyków. Wskazane jest przybycie na badanie w wygodnym stroju, który pozwoli łatwo odsłonić analizowany obszar. Nie powinno się aplikować na kończyny przed badaniem jakichkolwiek kosmetyków czy leków. Należy zabrać ze sobą posiadaną dokumentację medyczną. Osoby przyjmujące leki powinny je przyjąć zgodnie z zaleceniem lekarza.

 

W przypadku podejrzenia zmian zakrzepowych badanie powinno się przeprowadzić na czczo z uwagi na możliwą konieczność rozszerzenia go na jamę brzuszną. Pozwoli to na ocenę żylnych naczyń biodrowych i żyły głównej dolnej. W związku z tym co najmniej 6 godzin przed badaniem nie powinno się jeść, palić papierosów, żuć gumy i unikać nadmiernego połykania powietrza podczas picia wody niegazowanej.

 

Jakie są wskazania do badania Dopplera kończyn dolnych?

Celem USG Doppler nóg jest wykrycie patologii takich, jak niedrożność/zwężenia tętnic lub żył, występowanie przepływu wstecznego krwi (tzw. refluks), nieprawidłowości w budowie ściany naczyń krwionośnych, nieprawidłowa funkcja zastawek żylnych, obecność przetok tętniczo-żylnych czy malformacji naczyniowych (wrodzonych wad rozwojowych naczyń). Badanie wykorzystywane jest w diagnostyce miażdżycy i tętniaków. Pozwala na rozpoznanie, ocenę postępu i efektów leczenia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, niewydolności żylnej i żylaków kończyn dolnych. Używa się go do klasyfikacji do zabiegu chirurgicznego naczyń krwionośnych.

Wskazaniem do przeprowadzenia Dopplera kończyn dolnych są m.in:

• bóle kończyn dolnych, zwłaszcza odczuwane podczas wysiłku,
• obrzęki, drętwienie, mrowienie, skurcze kończyn dolnych,
• zwiększenie obwodu nogi,
• uczucie ciężkości nóg,
• stan po urazach kończyn dolnych,
• nieprawidłowe gojenie się ran,
• powikłania i działania niepożądane po zabiegach na naczyniach krwionośnych,
• kontrola po zabiegu odbudowy naczyń,
• planowane zabiegi związane z unieruchomieniem, zwłaszcza ortopedyczne,
• owrzodzenia skóry podudzi i stóp.

 USG Doppler jest badaniem pierwszego wyboru, jeżeli chodzi o sprawdzenie stanu żył i tętnic. Można je przeprowadzić z wykorzystaniem badania RTG czy tomografii komputerowej, jednak te metody wykonane powinny być ograniczoną ilość razy z uwagi na dawkę promieniowania X i posiadają pewne przeciwwskazania. Dopiero gdy badanie Dopplerowskie nie pozwala uzyskać dokładnych odpowiedzi, korzysta się z nieco bardziej zaawansowanych badań.

Czy są przeciwwskazania do badania Dopplerowskiego?

Badanie Dopplera kończyn dolnych nie ma żadnych przeciwwskazań. Bez przeszkód wykonywane jest nawet u kobiety w ciąży. Niewskazane jest, gdy na skórze w obrębie miejsca badania występują poparzenia czy otwarte rany.

Bibliografia
C.F. Dietrich, Kurs ultrasonografii, MEDIPAGE, Warszawa 2017.
P. Gajewski, A. Szczeklik, Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków 2021.
S. Zhang, W. Chu, H. Wang i wsp., Evaluation of stability of deep venous thrombosis of the lower extremities using Doppler ultrasound, „Journal of International Medical Research” 2020, t. 48, nr 8, strona www - luxmed-diagnostyka.pl